Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта Илья Тукташ (Семёнов) ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалласа литература каҫӗ иртнӗ.
Илья Тукташ — поэт-лирик, проза ӑсти, литературовед, фольклорист, куҫаруҫӑ. Эпир ӑна Чӑваш Республикин гимнӗн авторӗ пулнӑран та пӗлетпӗр.
Илья Тукташ 1907 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшнче Элӗк районӗнчи Мӑн Тукташ ялӗнче ҫуралнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче вӑл ҫар корреспонденчӗ пулнӑ. Пурнӑҫран 1957 ҫулта уйрӑлса кайнӑ.
Вӑрӑм мар ӗмӗрӗнче паллӑ йӗр хӑварнӑ поэта асӑнса тӑван тӑрӑхӗнче музей уҫнӑ, Шупашкарта ун ячӗпе урам хисепленет.
Элӗк районӗнче ҫӗнӗ ферма хута яма палӑртнӑ. Ахальли мар. Ӗнесене робот-дояр сӑвӗ. Ҫапла пӗлтерет ЧР Ял хуҫалӑх министерстви.
Робот-дояран пулӑшуҫи чиплӑ ошейник пулӗ. Вӑл робота ӗнене ӑҫталла илсе каймаллине кӑтартӗ. Ҫак тытӑм ҫапла ӗҫлӗ: ӗнен сумалли вӑхӑт ҫитсен ун умӗнче алӑк уҫӑлать, вӑл сумалли вырӑна кӗрет. Робот ӑна 5-7 минутра суса пӗтерет. Сӗт тӳрех эксперсс-анализ тума каять. Япӑх тӑк робот тӳрех сума чарӑнать, кун пирки оператора пӗлтерет.
Тӳре-шара ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗ тӗлне 14 районта наркӑмӑшлӑ пултӑрана тӗп туса пӗтернӗпе пӗрех. Анчах хӑш-пӗр ҫӗрте ку ӗҫ вырӑнтан тапранман. Ҫапла пӗлтерет ЧР ял хуҫалах министрӗ Сергей Артамонов.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, наркӑмӑшлӑ пултӑран 20 районта 839 гектара ярса илнӗ. Ытларахӑшӗ – Етӗрне, Элӗк, Йӗпреҫ районӗсенче. Ӑна тӗп тӑвас тесе Элӗк, Муркаш, Вӑрмар районӗсенче тӑрӑшман.
Республикӑра ҫак ҫумкурӑка пӗтерме 19,2 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Анчах ку укҫапа хӑшӗ-пӗри вӑхӑтра усӑ курмасть ав. Сергей Артамонов Муркаш тата Элӗк районӗсем ку ӗҫе питӗ япӑх тунине палӑртнӑ.
Паян, ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Илле Тукташ поэт, прозаик, фольклорист ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитрӗ.
Илле Тукташ (Илья Семенович Тукташ) 1907 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Элӗк районӗнчи Мӑн Тукташ ялӗнче ҫуралнӑ.
Вӑл «Ҫамрӑк хресчен» хаҫатпа «Хатӗр пул» журнал, Самар хулинчи «Колхозник» хаҫат редакцийӗсенче, Чӑваш кӗнеке издательствинче, Наукӑпа тӗпчев институтӗнче ӗҫленӗ.
1946 ҫултанпа Илле Тукташ литература ӗҫӗпе пурӑннӑ. Унӑн чи паллӑ хайлавӗсенчен пӗри — «Тӑван ҫӗршыв» сӑвӑ. 1992 ҫулта ҫав сӑвва Чӑваш Республикин патшалӑх гимнӗ тума юрра хывнӑ.
Илле Тукташ ячӗпе Шупашкарта урам хисепленсе тӑрать.
Паян 10 сехет те 50 минутра Элӗк-Ишек ҫул ҫинче, Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмӗ ялӗ ҫывӑхӗнче, тракторпа микроавтобус ҫапӑннӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «Форд Транзит» микроавтобус рейсра пулман, вӑл яла кайма тухнӑ. Микроавтобус транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та МТЗ 82 тракторпа ҫапӑннӑ. Ҫав самантра трактор сулахай еннелле пӑрӑннӑ.
ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, аварире микроавтобус водителӗ аманнӑ.
Чӑваш Енри коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсем асӑннӑ отрасль объекчӗсене хӗле хатӗрлессипе ҫине тӑраҫҫӗ. Ӗнерхи кун тӗлне илсен, ӗҫе 59,9 процент чухлӗ пурнӑҫланӑ.
Ӗҫ хӑвӑртлӑхӗ енчен Йӗпреҫ (29,0%), Сӗнтӗрвӑрри (31,4%), Ҫӗмӗрле (32,5%) тата Ҫӗрпӳ (34,6%) районӗсем юлса пыраҫҫӗ.
Коммуналлӑ хуҫалӑх объекчӗсене хӗле хатӗрлессипе Улатӑр, Элӗк, Патӑрьел, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Шӑмӑршӑ, Тӑвай районӗсем тата Улатӑр хули малта. Вӗсенче палӑртнӑ ӗҫ калӑпӑшӗн 70 процентне пурнӑҫланӑ.
Ҫанталӑк шӑрӑх тӑрать, шывра чӑмпӑлтатас килет. Ӗнер республикӑра 3 ҫын путса вилни пирки хыпарлать Инкеклӗ лару-тӑру министерствин Чӑваш Енри тӗп управленийӗ.
Муркаш районӗнче Сурӑм юханшывӗнче 27 ҫулти арҫын путса вилнӗ. Вӑл Элӗк районӗнчи Мӑн Шӗвӗш ҫынни пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл юраман ҫӗрте шыва кӗнӗ, хӑй ӳсӗр пулнӑ.
Ҫӗмӗрлере 17-ри каччӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Унӑн виллине паян шывран кӑларнӑ. Улатӑр районӗнче пулӑҫ путса вилнӗ. Унӑн кимми ҫаврӑнса ӳкнӗ.
Кӑҫал республикӑра 20 ҫын путса вилнӗ. Вӗсенчен 3-шӗ - ачасем.
Элӗк районӗнчи Пиҫенер ялӗнче пурӑнакан 64 ҫулти арҫын ывӑлӗн питне лезвипе касса пӗтернӗ. Куншӑн вӑл суд сакки ҫине ларӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ.
Следстви шухӑшӗпе, кӑҫал пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ашшӗпе ывӑлӗ килте пулнӑ, пӗрле эрех ӗҫнӗ. Кӑнтӑрла ашшӗ ывӑлне телевизора сӳнтерме ыйтнӑ. Лешӗ хирӗҫленӗ. Ҫакна пула вӗсем хирӗҫсе кайнӑ. Ашшӗ хырӑнмалли лезви илнӗ те ывӑлӗн сулахай енчи пит ҫӑмартине каснӑ.
Следстви вӑхӑтӗнче арҫын айӑпне йышӑннӑ. Пуҫиле ӗҫе кӗҫех район сучӗ пӑхса тухӗ.
Республикӑн халӑх пултарулӑх центрӗ Канаш районӗнчи Культура ҫуртӗнче ҫамрӑксем валли «Вечерка вместо дискотеки» программа ирттернӗ. Тепӗр майлӑ каласан, ку вӑл Пӗрлехи фольклор кунӗ тенине пӗлтерет. Мероприяти тӗллевӗ — чӑваш йӑли-йӗркине ҫӗнӗ технологисем урлӑ ҫамрӑксем хушшинче сарасси.
Мероприятие 12 юрӑпа ташӑ коллективӗ хутшӑннӑ. Вӗсем тӗрлӗ йӑла-йӗркене кӑтартса панӑ: «Утӑҫи», «Салтака ӑсатни», «Тӑла тӳни», «Кӑшарни», «Улах», «Йӗтес чӗртни», «Ача чӑкӑчӗ», «Мӑнкун», «Ниме», «Туй», «Ҫӑнӑхта».
Пӗрлехи фольклор кунне Элӗк районӗнчи «Валинкке», Патӑрьел районӗнчи «Ҫӑлкуҫ», Йӗпреҫ районӗнчи «Эревет», Канаш районӗнчи «Татмӑш ен», Комсомольски районӗнчи «Шурӑмпуҫ», Красноармейски районӗнчи «Трак ен», Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Шокӑль», Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Сӗнтӗр», Муркаш районӗнчи «Екрем», Ҫӗрпӳ районӗнчи «Ямаш», Шупашкар районӗнчи «Шордан», Шӑмӑршӑ районӗнчи «Аххаяс» коллективсем хутшӑннӑ.
Элӗк районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ (райадминистраци сайтӗнчи информаци тӑрӑх, муниципалитета Александр Куликов ертсе пырать) шанчӑкран тухнӑ. Ӑна прокуратура ӗҫрен кӑларса ярасшӑн.
Районти депутатсен пухӑвӗ прокуратура ыйтнине пурнӑҫлама васкамасть. Кӑҫалхи ака уйӑхӗнче пуҫлӑха вӑл выговор панипех ҫырлахнӑ. Анчах надзор органӗ кунпа лӑпланман, суда тавӑҫпа тухнӑ. Суд та прокуратурӑпа килӗшнӗ.
Элӗк районӗн прокуратури 2021 ҫул вӗҫӗнче автоҫулсене тытса тӑрассипе тата юсассипе контракт алӑ пуснӑ чухне коррупципе ҫыхӑннӑ саккуна пӑснине тупса палӑртнӑ.
Элӗк районӗн администрацийӗ райадминистраци пуҫлӑхӗн арӑмӗн уйрӑм усламҫӑ пулса тӑрӑшакан ывӑлӗпе 2019-2021 ҫулсенче 42 миллион ытла тенкӗлӗх муниципалитет килӗшӗвне алӑ пуснӑ. Ҫавӑн чухне тӳре-шара коррупципе ҫыхӑннӑ саккуна нормисене шута илмен.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (09.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 747 - 749 мм, 0 - 2 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Фёдоров Моисей Фёдорович, литература критикӗ ҫуралнӑ. | ||
| Скворцов Михаил Иванович, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Игнатьев Михаил Васильевич, Чӑваш Енӗн иккӗмӗш президенчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ефейкин Аким Кузьмич, биологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор вилнӗ. | ||
| Димитриев Василий Димитриевич, паллӑ чӑваш историкӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |